Phân tích nét đặc sắc của Pháp luật dân sự Lý Trần Hồ

Phân tích nét đặc sắc của Pháp luật dân sự Lý Trần Hồ

 

Thời kỳ Lý Trần Hồ, lần đầu tiên trong lịch sử nước ta các vấn đề về sở hữu và hợp đồng đã đươc pháp luật quy định

Chế độ sở hữu: chủ yếu là sở hữu về ruộng đất gồm có 2 hình thức:
- Sở hữu nhà nước bao gồm nhiều bộ phận:ruộng quốc khố,ruộng công làng xã,ruộng nhà chùa,trong đó quyền sở hữu tối cao là nhà vua
-Sở hữu tư nhân về đất đai chính thức được nhà nước thừa nhận.Nhà nước Lý Trần đã bảo vệ quyền sở hữu tư nhân,bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các chủ sở hữu.
Từ thời Lý,nội dung quyền sở hữu với các quyền năng chiếm hữu,sư dụng,định đoạt đã được đề cập tới,mặc dù còn chưa đầy đủ và trực tiếp. Tuy nhiên chỉ có quyền sở hữu nhà nước mới là quyền sơ hữu tuyệt đối,quyền sở hữu tư nhân bị quyền sở hữu nhà nước hạn chế ơ tất cả các quyền năng 
=> Kết luận: Nếu nhu các quy định trong linh vực hình sự thể hiện sự ảnh hưởng sâu sắc của pháp luật Trung Quốc thì những quy định trong lĩnh vực dân sự lại thê hiện tính chất độc lập của pháp luật thời kỳ Lý Trần Hồ.
 
Chế định hợp đồng khế ước:
Luật pháp Lý Trần đã phân biệt thành 2 loại hợp đồng:hợp đồng bán đứt và hợp đồng cầm đợ
Trong hợp đồng mua đứt bán đoạn quy định người bán không được đòi chuộc lại,nếu cố tình đòi chuộc thì bị phạt 80 trượng.
Trong hợp đồng cầm đợ,luật quy định thời hạn cầm đợ lâu nhất là 20 năm,bên bán được phép chuộc lại trong thời hạn đó.
Điều kiện ký kết hợp đồng:2 bên phải bình đẳng,tự nguyện không được cưỡng ép.
 
Hình thức hợp đồng: cả 2 loại hợp đồng đều phải thực hiện dưới hình thức viết là văn khế. Điều này chứng tỏ những nhà làm luật dưới thời Lý Trần đã nhận thức rõ sự quan trọng của hình thức hợp đồng văn bản,đây là 1 điểm tiến bộ so với những thời kỳ trước đó.Đồng thời thể lệ lập hợp đồng cũng được quy định rất chi tiết:
Chiếu tháng 3/1292 quy định:văn khế bán đứt hoặc cầm đợ phai làm 2 bản giống nhau,mỗi bên giữ 1 bản.
Chiếu tháng 1/1237 quy định khi làm văn khế ruộng đất và vay mượn tiền bạc thì người làm chứng in dấu tay ở 3 dòng trước,người bán in dấu tay ơ 4 dòng sau.Đến năm 1304 nhà Trần quy định rõ hơn là khi in tay vào văn khế thì dùng 2 dốt của ngón tay áp út bên trái.Khi in ngón tay phải in vào chỗ 2 tờ giấy giáp nhau,mỗi tờ mang nửa dấu(1227).Qua đây ta thấy được pháp luật Lý Trần Hồ đã chú trọng,quan tâm đến dân luật,những quy định trong chế định hợp đồng khế ước rất cụ thể,chặt chẽ và công bằng.
 
Việc tranh chấp đất đai cũng được pháp luật chú ý điều chỉnh.Chiếu tháng 11/1142 quy định việc tranh chấp ruộng đất xảy ra trong vào 5 hoặc 10 năm thì còn được quyền tâu kiện.Khi đang có tranh chấp về ruộng đất,đầm ao không được cậy người có quyền thế giúp đỡ,làm trái sẽ bị phạt 80 trượng,xử tội đồ.

Chế định thừa kế: Luật pháp thời Trần đã ghi nhận hình thức thừa kế theo di chúc dưới hình thức di chúc viết và quy định cụ thể các thủ tục lập chúc thư: "Phàm là chúc thư văn kế nếu là giấy tờ về ruộng đất,vay mượn thì người làm chứng in dấu tay ở 3 dòng trước,người bán in dấu vân tay ở 4 dòng sau".

Nhận xét: Những quy định trong pháp luật dân sự là 1 điểm đặc sắc của pháp luật trong thời kỳ này.Tuy còn đơn gian nhưng so với nền luật pháp Đông Phương thường không hay nói tới dân luật và quy định rất sơ lược các khế ước thì các chế định trong lĩnh vực dân sự của pháp luật thời Lý Trần Hồ đã đặt nền móng cho các chế định này phát triển trong các triều đại sau,đã đáp ứng được sự pháp triển và những đòi hỏi thiết thực của các quan hệ kinh tế xã hội nước Đại Việt trong nhiều thế kỷ.

Hôn nhân gia đình
Đề cao và bảo vệ nguyên tắc gia trưởng
Bảo vệ trật tự luân lý phong kiến và trật tự xã hội (cấm nô tỳ kết hôn với dân thường)

Luật tài chính
Quy định chế độ thuế khóa, các loại thuế, ..

Luật tố tụng 
Quy định thủ tục khởi kiện tranh chấp ruộng đất. Cùng với đó là những hình phạt để ngăn chặn tình trạng tranh chấp đất đai.

(*) Năm 1397, lợi dụng sự suy yếu của triều Trần, Hồ Qúy Ly đã dành lấy quyền lực và bắt tay xây dựng triều Hồ, đẩy Vua Trần vào vùng đất Thanh Hóa và năm 1400 thì phế truất hẳn ngôi vua.
Nhà Hồ tiến hành củng cố lại sự suy tàn của nhà Trần để lại. Thực hiện nhiều chính sách cải cách như hạn điền, hạn nô. Ra sức lấn áp phía Nam và tập trung chuẩn bị chống quân xâm lược phía bắc.
Tuy nhiên, do thực hiện nhiều sai lầm trong chính sách đối nội nên nội lực triều Hồ vẫn yếu. Điều đó dự báo kết cục xấu cho cuộc chiến chống quân xâm lược phía bắc
Về PL, do tồn tại trong thời gian ngắn nên thành tựu về PL trong thời Hồ không có gì đáng chú ý. Một điểm lưu ý là nhà Hồ là nhà nước đầu tiên khai sinh ra tiền giấy thay tiền đồng. Pháp luật quy định những hình phạt để bảo vệ tiền giấy.

sau khi bạn nêu về chế độ sở hữu bạn nên có câu mở và kết qua sự trinh bày về đất công như cua nhà vua đến đất được phong cho quý tộc rồi đến ruộng đất công của n.dân.đến ruộng đât tư hữu cho thay rằng pl thời lí trần hồ đã thể hiện tính độc lập của pl thời nay .[theo mình khi trình bay xong nên có câu kl như vậy sẽ làm nổi bật nét đặc sắc chứ trình bày k thì làm cho câu tl hơi khô.]

Tiếng Tùng cảm ơn cậu góp ý nhé mình sẽ sớm cập nhật lại!

Những quy định trong lĩnh vực dân sự
+ Quy định liên quan đến sở hữu:
- Các hình thức sở hữu ruộng đất.
- Những quy định về sử dụng và bảo vệ ruộng đất công.
- Những quy định bảo vệ ruộng đất tư và các loại về ruộng đất.
+ Các loại hợp đồng về ruộng đất:
- Hợp đồng mua bán ruộng đất.
- Hợp đồng cầm cố ruộng đất.
- Hợp đồng thuê ruộng đất.
+ Các quy định về thừa kế:
- Thừa kế theo di chúc.
- Thừa kế không có di chúc (thừa kế theo pháp luật).